Beleggen in opties

Wanneer je gaat beleggen in opties, zijn er een aantal belangrijke zaken die je moet weten. Wat zijn opties, welke soorten opties zijn er en hoe kun je er geld mee verdienen? En één van de belangrijkste vragen: hoe groot is het risico?

Om de basiskennis over opties iets uit te breiden, worden een aantal belangrijke begrippen in het kort uitgelegd. Later volgt er een uitgebreidere uitleg, maar deze kennis is handig als je wilt weten waarover je praat.

• Opties
  Een optie is het recht om een bepaald effect binnen een bepaalde periode te kopen of verkopen, tegen een vooraf vastgestelde prijs. De prijs van een optie is voornamelijk gebaseerd op de koers van de onderliggende waarde, de looptijd van het contract en de hoogte van de koers op dat moment. Er zijn twee soorten opties waarin je kunt beleggen. Dit zijn de zogenoemde call- en put opties.
• Call opties
  De eerste vorm van opties is een call optie. Een call optie is een financieel product dat jou als koper het recht geeft om aandelen tegen een vastgestelde prijs te kopen. Deze prijs wordt van tevoren bepaald. Wat ook vastgelegd wordt, is de datum waarop het recht kan worden uitgeoefend. Dit wordt de expiratiedatum genoemd. Het laatste begrip dat bij call opties komt kijken, is de optiepremie. Dit is het bedrag waartegen de optie wordt verhandeld. Bij een call optie ontvang je geld wanneer de prijs is gestegen.
• Put opties
  De tegenligger van de call optie is de put optie. Het grootste verschil tussen beide vormen, is dat je bij een put optie het recht hebt om aandelen te verkopen. Dit gebeurt, net als bij de call optie, tegen een van tevoren bepaalde prijs en op een van tevoren vastgestelde datum. Bij de put optie gaat het dus niet om het aanschaffen van de opties, maar om de verkoop daarvan. Bij een put optie ontvang je geld wanneer je prijs is gedaald.

Wat moet ik weten over opties?

Iedere optie bestaat uit vaste onderdelen. De eerste component is de onderliggende waarde. Dit is het bedrag waarop het contract betrekking heeft. Dit bedrag kan vrij simpel berekend worden; het aantal aandelen dat je koopt wordt vermenigvuldigd met de prijs per aandeel. Bijvoorbeeld, je koopt een optie die je het recht geeft om een aandeel van een bedrijf te kopen voor vijftig euro, dan is de onderliggende waarde 50 x het aantal aandelen dat je koopt.

Een ander begrip is de contractgrootte van de optie. Dit houdt in: het aantal contracten binnen de optie. Er geldt altijd een minimale hoeveelheid van honderd effecten. Het is niet mogelijk om met kleinere hoeveelheden te handelen. Kost een optie bijvoorbeeld drie euro, dan betaal je in totaal minimaal driehonderd euro.

De prijs waarvoor het effect gekocht of verkocht kan worden, wordt de uitoefenprijs genoemd. Hoewel de beurskoers ook bij opties een belangrijke rol ligt, is deze uitoefenprijs normaal gesproken niet gelijk aan de huidige koers. Deze kan zowel hoger als lager liggen. Is de situatie voor jou als koper gunstig, dan is de premie die je betaalt ook vanzelfsprekend hoger.

De dag dat de optie afloopt, is de expiratiedatum. Deze kan op de korte en lange termijn liggen. De persoon die de optie uitschrijft loopt bij een langere optie immers een hoger risico. Daarom neemt de hoogte van de premie toe, naarmate de optie langer loopt.

Aan het einde van de looptijd, op de expiratiedatum, wordt gekeken naar hoe jouw optie er voor staat. Er zijn dan drie mogelijkheden. Deze mogelijkheden leggen we uit aan de hand van een call optie. Een call optie met uitoefenprijs onder de huidige koers levert direct winst op en kan tegen een hoger bedrag verhandeld worden. Dit noemen we ‘in the money‘. Op dit moment maak je winst. Het kan ook zijn dat de uitoefenprijs gelijk is aan de huidige beurskoers en je dus geen winst of verliest maakt: ‘at the money‘. De laatste en daarmee gelijk het slechtste scenario, is ‘out of the money‘. Bij een call optie betekent dit dat de uitoefenprijs hoger ligt dat de huidige beurskoers. Je hebt in vergelijking te veel voor je optie betaald en deze is nu waardeloos. Je maakt dus verlies op deze optie.

Hoe werkt handelen in opties?

Vergelijk Nederlandse Brokers 

Wanneer je gaat handelen in opties zijn er twee soorten beschikbaar, de call optie en de put optie. Heb je een call optie gekocht, dan heb je het recht om tot en met de afloopdatum van de optie aandelen te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs. Voor dit recht betaal je een optiepremie. De verkoper van de optie ontvangt deze premie. Deze heeft daarom de plicht om de aandelen te verkopen aan jou, tegen diezelfde vooraf bepaalde prijs. Het verkopen van een optie wordt het ‘schrijven van een optie’ genoemd.

Bij een put optie geldt precies het tegenovergesteld. Heb jij als belegger een put optie gekocht, dan heb je het recht om de aandelen te verkopen tegen de vooral bepaalde prijs tot het einde van de looptijd. Dit is voor de andere partij een plicht; de aandelen moeten worden gekocht tegen de uitoefenprijs.

Een optie selecteren

De handel in opties is niet zo simpel als het lijkt. Het is een vrij strategische bezigheid. Het is namelijk van belang dat je ongeveer weet wat de koers gaat doen en of een bepaalde waarde zal worden bereikt. Door dit te voorspellen – wat natuurlijk nooit met honderd procent zekerheid kan – kun je een optie uitzoeken die het beste bij jou past.

De soort optie die je kiest, is afhankelijk van jouw idee over de koers in de toekomst. Voorbeeld: je denkt dat het aandeel van Shell van 14 euro gaat stijgen naar 16 euro binnen drie weken. Dan is het verstandig om een call optie met een uitoefenprijs van 16 euro te nemen, met een expiratietijd van een maand. Denk je echter dat de waarde van het aandeel gaat dalen naar 12 euro binnen twee maanden, dan kun je beter een put optie met een uitoefenprijs van 12 euro en een expiratietijd van twee maanden nemen.

Winst maken met opties

Op iedere derde vrijdag van de maand lopen opties af. Aan het einde van de periode kun je er voor kiezen om je optie in te ruilen voor aandelen, mits je optie niet waardeloos geworden is. Dit heeft alles te maken met de koers op dat moment en wat voor soort optie je hebt. Wanneer je besluit de optie in te ruilen voor aandelen, krijg je een soort ‘korting’ en kun je de aandelen goedkoper krijgen dan de huidige koers. Toch is het simpeler en eenvoudiger om de optie op de expiratiedatum te verkopen. Je betaalt dan immers minder transactiekosten.

Tussentijds verkopen kan ook. Het bedrag dat je voor de optie kan krijgen is afhankelijk van de huidige waarde en de verwachtingswaarde. De winst die je met het verkopen van een optie maakt, is te berekenen door de betaalde premie af te trekken van het ontvangen bedrag.

Het kan ook zijn dat je optie aan het eind van de periode waardeloos is geworden, out of the money dus. Dit is bij een call optie wanneer de koers van de aandelen dermate is gezakt dat niemand nog interesse heeft in je optie. Bij een put optie geldt het tegenovergestelde. Is de koers aan het einde van de looptijd gestegen, dan is je put optie waardeloos en verlies je een deel van je geïnvesteerde geld. Dit verlies bestaat uit de premie die je hebt betaald.

Rekenvoorbeeld call optie

De beurskoers van het aandeel LOLA, een bedrijf dat handelt in bloemen, noteert 24 euro. Je koopt één call optie van LOLA met een uitoefenprijs van 25 euro en een expiratiedatum van december 2018. Dit betekent dat je het recht hebt om honderd aandelen van Shell voor 25 euro af te nemen op de derde vrijdag in december. Voor dit recht betaal je een premie van 1,50 euro. Deze premie moet je vermenigvuldigen met honderd, aangezien elk contract uit minimaal honderd aandelen bestaat. Je gehele investering kost dus 150 euro.

Als de beurskoers vervolgens stijgt naar 28 euro, kun je het recht uitoefenen en de aandelen kopen voor 25 euro. Je kunt ze tegelijkertijd ook verkopen voor 28 euro. Hierdoor is je winst gelijk aan de koers min het betaalde bedrag. Dit is 28-25=3 euro. Keer honderd aandelen is 300 euro. Aangezien je ook nog 150 euro hebt betaald voor de optie, verdien je dus 300-150=150 euro door de verkoop van deze call optie.

Rekenvoorbeeld put optie

De beurskoers van het aandeel LOLA noteert 21 euro. Je koopt één put optie van LOLA met een uitoefenprijs van 20 euro en een expiratiedatum van december 2018. Dit betekent dat je het recht hebt om honderd aandelen van Shell voor 20 euro te verkopen op de derde vrijdag in december. Voor dit recht betaal je 1,50 euro. Deze premie moet je vermenigvuldigen met honderd, aangezien elk contract uit minimaal honderd aandelen bestaat. Je gehele investering kost dus 150 euro.

Als de beurskoers vervolgens daalt naar 16 euro, kun je het recht uitoefenen en de aandelen verkopen voor 20 euro. Hierdoor maak je 20-16= 4 euro winst. Keer honderd aandelen is 400 euro. Aangezien je ook nog 150 euro hebt betaald voor de optie, verdien je dus 400-150=250 euro.

Schrijven van een optie

Naast het kopen van een optie is het ook mogelijk om een optie te schrijven. Dit is een ander woord voor het zelf verkopen van een optie. Je bent op dit moment dus niet meer de koper zelf, maar je wordt hierdoor de tegenpartij. In tegenstelling tot wanneer je een optie koopt, ga je bij het schrijven van een optie verplichtingen aan. Je bent dan namelijk verplicht om het aandeel tegen een bepaalde waarde te verkopen bij een call optie, of te kopen bij een put optie. In ruil voor deze verplichtingen ontvang je van de koper van de optie een premie. De winst die je maakt met het schrijven van opties, bestaat uit de hoogte van deze premie.

Rekenvoorbeeld schrijven call optie

Je hebt honderd aandelen van het bloemenbedrijf LOLA. De koers van LOLA is op basis van overnamegeruchten recentelijk fors gestegen. Je denkt dat er niet veel koersstijging meer komt, maar je wilt je aandelen niet verkopen. Dus schrijf je een call optie. De koers ligt op 51 euro, dus schrijf je een optie van 50 euro, met 3 euro optiepremie.

Voor deze optie ontvang je in totaal 300 euro, namelijk 100 aandelen keer 3 euro optiepremie. Hiervoor ben je verplicht om je honderd aandelen te verkopen voor 50 euro, wat de koers ook doet. Als de koers boven de 50 euro uitkomt, zullen je aandelen worden opgevraagd. Komt de koers onder 50 euro, dan mag je de aandelen houden.

Stel dat de koers van LOLA stijgt naar 60 euro. Als je de optie geschreven hebt, moet je de honderd aandelen leveren en ontvang je er maar 50 euro voor. Dit is een verlies van 100×10=100 euro. Maar stel dat de koers van LOLA daalt naar 40 euro, dan is de optie niets meer waard en mag je de aandelen houden. De winst die je dan maakt, is de ontvangen premie. Dat komt neer op een bedrag van 300 euro.

Rekenvoorbeeld schrijven put optie

Je wilt graag honderd aandelen LOLA kopen voor de lange termijn. Door een put optie te schrijven, hoop je ze iets goedkoper te kopen. De koers is 51 euro en dus schrijf je een put optie van 50 euro, met 2 euro optiepremie. Dit levert je dus 200 euro op. Als je deze aandelen gewoon had gekocht, kostte dat 5100 euro. Als de koers onder de 50 euro komt, moet je de aandelen alsnog kopen voor 50 euro. Dit kost 5000 euro en dus scheelt het 300 euro (5100-5000+200).

Echter, als de koers stijgt is loopt de optie waardeloos af. De winst is dan ‘slechts’ 200 euro. Met dit geld kun je een nieuwe put optie uitschrijven en weer de optiepremie ontvangen.

Voordelen en nadelen opties

Twijfel je over het kopen of schrijven van een optie, dan is het goed om de voor- en nadelen tegen elkaar af te wegen. Om het overzichtelijk te houden, hebben we zowel de positieve als negatieve kanten in een overzicht gezet.

Voordeel 1: Goedkoper

Wanneer je honderd aandelen wil kopen, is dat doorgaans een dure investering. Koop je bijvoorbeeld honderd aandelen van 25 euro, ben je 2500 euro kwijt. Dit is voor de ‘normale’ belegger veel geld. Doe je dit met een call optie, dan ben je aanzienlijk minder geld kwijt.

Voordeel 2: Hefboomeffect

Met opties kun je veel hogere rendementen behalen dan met het kopen van losse aandelen. Ondanks je kleinere investering is de mogelijke procentuele stijging en winst fors hoger dan bij aandelen. Dit komt door het zogenoemde hefboomeffect. Stijgt de koers van de aandelen, dan stijgt de waarde van je optie tegelijkertijd ook.

Voordeel 3: Bescherming

Put opties kunnen een manier zijn om je beleggingsportefeuille te beschermen tegen koersdalingen. Denk je bijvoorbeeld dat de aandelen in je portefeuille gaan dalen, maar wil je ze niet verkopen, dan kun je een put optie aanschaffen als verzekering. Hierdoor weet je namelijk zeker dat, ook als er een flinke koersdaling plaatsvindt, jij een vastgesteld bedrag voor je aandelen krijgt. Je hoeft echter niet per se over de aandelen te bezitten om een put optie te kunnen kopen.

Nadeel 1: Hoog risico

Hoewel er met opties veel meer geld verdiend kan worden dan met losse aandelen, brengen opties ook een veel hoger risico met zich mee. De veranderingen van de koers zijn immers nog veel scherper bij opties. Bovendien is het bij deze vorm van beleggen mogelijk om het volledige ingelegde bedrag te verliezen. Dit kan met een aandeel ook, maar in de praktijk komt het maar heel zelden voor dat een aandeel niets meer waard is.

Nadeel 2: Kennis nodig

Op het internet is ontzettend veel informatie te vinden over opties. Dit is aan de ene kant erg fijn, maar aan de andere kant betekent het ook dat opties zeer ingewikkeld in elkaar zitten. Het verschil tussen een call optie en een put optie is namelijk bij lange na niet het enige wat je moet weten over opties. Wil je met opties aan de slag gaan, is het nodig om je eerst serieus te verdiepen in het onderwerp. Doe je dit niet, loop je het risico je geld ook heel snel weer te verliezen.

Nadeel 3: Tijdrovend

Beleggen kost tijd. Heel veel tijd. Tenminste, als je er serieus mee bezig wilt zijn. Naast dat je als belegger constant bezig bent met de investeringen die je hebt gedaan en het controleren van de beurs, kost de voorbereiding bij opties ook erg veel tijd. Voordat je genoeg af weet van het onderwerp, ben je al enige tijd verder. En dan moet het beleggen nog beginnen.

Tips voor beleggen in opties

Ga je beginnen met opties? Denk dan altijd aan de volgende tips.

Tip 1: Beleg niet in het onbekende

Er is veel wat je moet weten als je begint met het beleggen in opties. Maak het daarom niet lastiger dan het al is. Kies een sector, bedrijf, grondstof of valuta waarvan je al de nodige kennis hebt. Dit maakt het makkelijker om de toekomst te bepalen en dus de juiste keuze te maken. Investeer je in een optie waarvan je geen enkele kennis hebt, dan is de kans dat je geld verliest alleen maar groter.

Tip 2: Schat je zelf goed in

Kijk voor de tijd naar je eigen skills in beleggen. Ben je een beginnende belegger, dan horen opties waarschijnlijk niet thuis in jouw beleggingsportefeuille. Sterker nog, voor mensen zonder kennis van zaken zijn opties ronduit gevaarlijk en leveren ze meer risico dan winst op. Beleg dus alleen in opties als je genoeg skills hebt en je zelf denkt dat je klaar bent voor de stap.

Tip 3: Zet de stap

De keerzijde van tip 2 is deze tip. Ben jij een ervaren belegger, heb je je verdiept in opties of heb je zelfs een cursus gehad? Dan zijn opties wel degelijk een goede investering en een nuttige aanvulling voor je beleggingsportefeuille. Hierdoor kun je extra rendement behalen en tegelijk het risico van sommige aandelen in je portefeuille te beperken. Daarom; vind jij dat je een goede belegger bent en genoeg kennis hebt over opties? Dan is het de juiste keuze om de stap te zetten.